De gemeenteraad van Heusden heeft onlangs een besluit genomen over de Nota Kostenverhaal bij woningbouw. Maar wat is kostenverhaal – en waarom is het belangrijk voor betaalbare woningen? Kostenverhaal is een technisch en financieel onderwerp, maar met grote impact op hoe we bouwen in onze gemeente. Kostenverhaal betekent simpel gezegd: als een ontwikkelaar wil bouwen, dan betaalt die mee aan de kosten die de gemeente maakt om dat mogelijk te maken. Denk aan wegen, groen, riolering, speeltuinen – alles wat nodig is om een wijk leefbaar te maken. Het verhalen van kosten dus op degene die bouwen.
Waarom is dat belangrijk?
✅ Eerlijkheid – Wie profiteert van een nieuwe wijk, draagt ook bij aan de kosten. Dat noemen we het profijtbeginsel.
✅ Sturing op betaalbaarheid – Door afspraken te maken over kosten en bijdragen, kunnen we ook eisen stellen aan het soort woningen dat gebouwd wordt. Bijvoorbeeld: meer betaalbare huur of koop voor starters en ouderen.
✅ Transparantie en voorspelbaarheid – Met een duidelijke nota weten ontwikkelaars waar ze aan toe zijn. Dat voorkomt vertraging en maakt samenwerking soepeler.
Als gemeente ben je wettelijk verplicht om de kosten die gemeente maken voor de realisatie van een plan te verhalen op de initiatiefnemer. De nieuwe nota maakt het mogelijk om kosten goed en rechtvaardig te verdelen. Zo bouwen we samen aan een gemeente waar wonen betaalbaar blijft én de leefomgeving kwaliteit heeft.
Fonds Bovenwijkse voorzieningen
Met deze regeling wil de gemeente ervoor zorgen dat bij nieuwe woningbouwprojecten ook wordt bijgedragen aan voorzieningen die de hele wijk of kern ten goede komen (de bovenwijkse voorzieningen), zoals wegen, groen en speelplekken. De gemeente verhaalt dan dus de kosten van extra voorzieningen op de initiatiefnemers van woningbouw. Dit heeft een verplicht karakter.
Fonds Sociale huur
Daarnaast komt er een bijdrage aan een fonds voor sociale huurwoningen in de situatie dat er in het bouwplan niet de gewenste 30% sociale huurwoningen worden gerealiseerd. Dat fonds helpt om in de toekomst voldoende betaalbare woningen te kunnen blijven bouwen, ook als een projectontwikkelaar zelf minder sociale woningen realiseert. De ontwikkelaar draagt dan bij aan de ontwikkeling van extra sociale huurwoningen in een andere woonwijk. Ontwikkelaars die meer dan 30% realiseren kunnen dus ook een bijdrage ontvangen uit het fonds Socale huur.
De regeling geldt voor zowel grote bouwprojecten en commerciële ontwikkelaars als ook voor kleinschalige (particuliere) ontwikkelingen. DMP Heusden heeft ingestemd met deze regeling, omdat het uitgangspunt, eerlijk bijdragen aan maatschappelijke voorzieningen, door de partijen die profijt hebben van de bouwactiviteit terecht is.
Hierbij is er aandacht gevraagd voor maatwerk bij kleinschalige particuliere initiatieven zonder winstoogmerk. Denk aan inwoners die één woning bouwen op hun eigen erf voor mantelzorg, begeleid wonen of een andere niet-commerciële woonvorm. Voor zulke situaties is het belangrijk dat de gemeente redelijkheid en menselijke maat toepast, zeker als de hoge bijdrage leidt tot financiële problemen. De regeling heeft ook mogelijkheid voor maatwerk in bijzondere situaties.