Vorig jaar is in onze gemeente gestart met het omgekeerd inzamelen van diverse afvalstromen uit de Heusdense huishoudens. Nu heeft er recent een evaluatie plaats gevonden op deze invoering.
Milieudoelstelling gehaald
Een van de hoofddoelstellingen was een milieudoelstelling: zorgen voor meer afvalscheiding, goed voor het milieu. Het blijkt dat de Heusdense inwoners het wat dat betreft voortreffelijk doen: de ambitie was om de hoeveelheid restafval terug te brengen naar 85 kg in 2018 en naar 75 kg in 2020, Het ziet er naar uit dat we die doelstelling in 2018 al meer dan ruimschoots overtreffen. Vermoedelijk komen we uit op 55 kg restafval per inwoner. Tegelijkertijd zie je een enorme stijging van het ingezamelde GFT-afval (+47%) en PMD-afval (+112%). Qua milieudoelstellingen zijn dit dus uitstekende resultaten.
Financiële impact
Wat de financiële doelstellingen betreft kan gesteld worden dat deze ook worden gehaald. Er was afgesproken dat de gemiddelde kosten niet hoger zouden zijn dan die van 2016. Toen was dat 192 euro per aansluiting. Inmiddels betalen we gemiddeld 160 euro en dat zou bij ongewijzigde tarieven doorzakken naar 148 euro per aansluiting. Het landelijk gemiddelde is momenteel overigens 253 euro per aansluiting.
2016 €192,-
2017 €187,-
2018 €160,-
2019 €148,- bij ongewijzigde tarieven
2019 €182,- benodigd
Helaas krijgen we dan te maken met een structureel tekort binnen de afvalstoffenreserve. En het gekozen uitgangspunt in het coalitieakkoord is kostendekkende tarieven. Dus de kosten van afvalinzameling moeten gelijk zijn aan de opbrengsten. Er is een gemiddelde opbrengst van 182 per aansluiting noodzakelijk om kostendekkend te zijn. We zitten dus, ondanks de successen, met een financieel probleem.
Vraag is waarom en hoe deze kosten zo uit de hand hebben kunnen lopen?
DMP is teleurgesteld over het uit de hand lopen van de implementatiekosten van dit project. In de evaluatie komt naar voren dat er gekozen had moeten worden voor een projectorganisatie. Dat had zeker geld bespaard. De wethouder heeft in de info vergadering aangegeven dat de overschrijdingen voor een gedeelte veroorzaakt zijn door de wensen van de raad op het gebied van communicatie en extra containers. Dat klopt voor ongeveer de helft van de kosten. De andere helft is wat ons betreft veroorzaakt door matig rekenwerk, verkeerde aannames, te snel rijk rekenen en onderschatting van aanvullende kosten tav plaatsing en drainage. Wij vinden het dan ook een verkeerd signaal om de implementatiekosten te verwerken in de afvalstoffenheffing per aansluiting. Deze komen wat ons betreft ten laste van de Algemene Reserve. In de begroting 2019 lazen wij dat het college dit ook van plan is. Goed om tet lezen, want anders had het college zeker een motie van DMP kunnen verwachten op dit onderwerp.
Kijk ook naar de kosten en naar de milieustraat
Dan ten aanzien van de evaluatie. Wij vinden deze uitgebreid, maar niet compleet. Waarom is er niet gekeken naar de milieustraat? Waarom wordt er niet grondig ingegaan op hoe naast het verhogen van opbrengsten, ook de kosten structureel naar beneden kunnen worden gebracht. Want er zijn wat ons betreft 2 knoppen waar aan gedraaid kan worden. De wethouder heeft naar aanleiding van onze vragen toegezegd een aanvullende evaluatie uit te voeren op de milieustraat en op de kostenkant in de breedte.
Aanpakken van zwerfafval
Ten aanzien van het zwerfafval. DMP heeft het college gevraagd om zwerfvuil aan te pakken, maar ook de acties die men doet breder te communiceren. Hierop is een toezegging gekomen om een aanvalsplan in te zetten, waar aanpak en communicatie met een groter bereik, onderdeel van uit maken.
Aanpassen tarieven
DMP is er absoluut op tegen om nu het tarief van € 2,30 per inworp restafval te verhogen. Dat zou ontmoedigen en roept emoties op. Waarnemend burgemeester Roel Augusteijn heeft dinsdagavond niet voor niks ruim 2.300 handtekeningen in ontvangst genomen. Vanuit de principes ‘de vervuiler betaalt’ en ‘kostendekkendheid’ hebben wij er wel gevoel bij dat er een beperkte vergoeding wordt gevraagd voor het ophalen van de GFT en PMD container. Met die vergoeding willen we tevens bemoedigen dat er minder vaak containers aan de straat zullen worden gezet en de kosten van het ophalen hier dalen.
Tenslotte de conclusie dat de tarieven te snel verlaagd zijn
Want die conclusie kunnen we samen wel trekken. Niet slim wat ons betreft, maar wel een voldongen feit waar we nu mee te maken hebben. Er is een structureel gat tussen opbrengsten en kosten. Dit heeft impact op de afvalstoffenheffing. Daar praten we natuurlijk over bij de behandeling van de begroting 2019. DMP wil een zo gering mogelijke kostenstijging.
Vooruitlopend hierop resumerend het DMP standpunt:
- Geen verhoging € 2,30 inworp restafval en zo gering mogelijke stijging van de afvalstoffenheffing.
- Verder een mix van maatregelen uitsluitend nodig om kostendekkend te zijn, zoals een beperkte vergoeding ophalen GFT en PMD (principe aanbieder betaalt / ter stimulering vermindering ophaal beurten).
- Onderzoek naar kosten milieustraat en kosten in brede zin.
- Aanpakken van zwerfafval.